Infographics

ในโลกปัจจุบันที่มีข้อมูลล้นทะลักผ่านสื่อต่างๆหลายช่องทาง การนำเสนอข้อมูลให้ดูง่าย น่าสนใจและใช้เวลาน้อยเพื่อดึงดูดความสนใจของผู้รับสารจึงเป็นความจำเป็นข้อหนึ่งในการนำเสนอข้อมูล

Infographics มาจากคำว่า Information + graphics คือการนำเสนอข้อมูลผ่านรูปภาพเพื่อให้ดูน่าสนใจและเข้าใจง่าย หลายปีมานี้จะเห็นว่า การนำเสนอข้อมูลตามบทความต่างๆจะเป็นลักษณะนี้ทั้งสิ้น

อันที่จริงแล้ว Infographics นั้นมีมานานแล้ว แต่ที่เราเพิ่งมาเห็นกันเยอะๆเพราะช่องทางในการรับสารผ่านสื่อต่างๆมีมากขึ้นด้วยเทคโนโลยีและไลฟ์สไตล์ของคนรุ่นใหม่ที่เปลี่ยนไป

ถ้าพูดถึง Infographics ในยุคแรกๆ เราอาจต้องย้อนไปถึง 5000 ปีก่อน อักษรจารึกของอารยธรรมอียิปต์ที่เรียกว่า Hieroglyphics คือเป็นอักษรที่เป็นภาพ

แต่ผู้ที่ริเริ่มนำข้อมูลสถิติมาแสดงด้วยรูปภาพเป็นคนแรกคือ วิศวกรชาวสกอต William Playfair ในปี ค.ศ. 1786 จากนั้นก็เริ่มมีการนำเสนอข้อมูลในรูปแบบที่หลากหลาย จนในช่วง ค.ศ. 1970-1990 หนังสือพิมพ์ดังๆในอังกฤษและอเมริกาเริ่มนำเสนอข้อมูลด้วย Infographics  ทำให้ยิ่งแพร่หลายมากขึ้น

อย่างไรก็ตาม ด้วยความที่ไม่มีรูปแบบตายตัว หลายครั้งที่การนำเสนอข้อมูลด้วย Infographics  ทำให้สื่อข้อมูลได้ไม่ตรงประเด็น หรือแม้กระทั่งผิดความหมายไปเลย เช่น ตัวอย่างที่คุณสฤณี เคยยกมาจากหนังสือพิมพ์ Nation ในปี 2011

อินโฟกราฟิกส์นี้ตั้งใจจะนำเสนอเปอร์เซ็นต์กำไรที่ลดลงใน Q1 จากปีก่อนหน้า ปัญหาคือ การใช้พื้นที่วงกลมแทนปริมาณตัวเลขซึ่งนอกจากจะแสดงปริมาณอย่างผิดสัดส่วนแล้วยังทำให้เข้าใจว่า สีส้มซึ่งอยู่ข้างในเป็น Subset ของวงกลมสีดำตลอด ซึ่งความจริงแล้วข้อมูลสองชุดนี้เป็นคนละปีกันและไม่ได้มีชุดข้อมูลใดเป็น subset ของมีชุดข้อมูลหนึ่ง การนำเสนอแบบนี้แทนที่จะทำให้เข้าใจได้ง่ายขึ้นกลับยิ่งทำให้ผู้อ่านสับสนมากขึ้นไปอีก

ในฐานะผู้เสพสื่อ เราจึงควรระวังในการดูกราฟฟิกส์เหล่านี้ด้วย เพราะบางทีผู้จัดทำอาจเลือกใช้แผนภูมิที่สื่อผิดความหมายอย่างไม่ตั้งใจ

ในการทำอินโฟกราฟฟิกส์นั้น ผู้จัดทำจึงจำเป็นต้องมีความรู้ในการใช้แผนภูมิในลักษณะต่างๆให้เหมาะสมกับข้อมูลที่ต้องการนำเสนอ ซึ่งในทางปฏิบัติแล้ว ผู้ที่ทำงานด้านกราฟฟิกส์จะมีความถนัดทางด้านงานศิลป์จึงมักจะไม่ถนัดการใช้แผนภูมิทางสถิติหรือคณิตศาสตร์

แต่ทั้งเรื่องความสร้างสรรค์ความสวยงามหรือความถูกต้องในการนำเสนอก็เป็นเรื่องที่สำคัญในแพ้กันในการสร้างงานอินโฟกราฟฟิกส์ดีๆครับ

เรื่องนี้คุณสฤณี อาชวนันทกุล คอลัมนิสต์ของ Thaipublica เขียนไว้อย่างน่าสนใจ ผู้ใดสนใจก็ลองเข้าไปอ่านตามลิงค์ด้านล่างได้เลยครับ

ดร.อภิชาติ ชยานุภัทร์กุล 

บจก. พี แอนด์ เอส สเตนเลส สตีลเซ็นเตอร์   

ตีพิมพ์ในวารสารเพื่อนสเตนเลสปีที่10 ฉบับที่9/กันยายน 2558 

 http://thaipublica.org/2013/02/infographics-help-learning/

http://thaipublica.org/2012/09/good-infographics-1/