ช่วงนี้ราคาสเตนเลสกำลังพุ่งขึ้นมาอย่างรวดเร็ว หลังจากที่มีการเคลื่อนไหวไม่มากนักในช่วงประมาณหนึ่งปีที่ผ่านมา เคยสงสัยกันบ้างมั้ยครับว่า ราคาสเตนเลสขึ้นกับปัจจัยอะไรบ้าง

สเตนเลสก็เหมือนกับสินค้าอื่นๆที่ใช้กันแพร่หลายทั่วโลก คือมีราคากลางในตลาดโลกอยู่ ยิ่งบ้านเราไม่สามารถผลิตสเตนเลสเองได้ การควบคุมราคาโดยการแทรกแซงของรัฐยิ่งทำได้ลำบาก ทำให้ราคาสเตนเลสในบ้านเราขึ้นลงตามราคาสเตนเลสในตลาดโลกเป็นสำคัญ

ปัจจัยที่มีผลต่อราคาสเตนเลสในตลาดโลก พอจะสรุปได้ดังนี้ครับ

1. อุปสงค์/อุปทาน (Demand/Supply) เป็นปกติของสินค้าทั่วไปนะครับ ราคาจะขึ้นอยู่กับความต้องการสินค้านั้นในตลาดและความสามารถในการป้อนสินค้าเข้าสู่ตลาด กฎพื้นฐานของอุปสงค์/อุปทานมีอยู่ 4 ข้อ คือ หากความต้องการสูงขึ้นแต่กำลังการผลิตเท่าเดิม ราคาจะสูงขึ้น, หากความต้องการต่ำลงแต่กำลังการผลิตเท่าเดิม ราคาจะต่ำลง, หากกำลังการผลิตสูงขึ้นแต่ความต้องการเท่าเดิม ราคาจะต่ำลง และ หากกำลังการผลิตต่ำลงแต่ความต้องการเท่าดิม ราคาจะสูงขึ้น ในความเป็นจริงแล้ว ความต้องการสเตนเลสและกำลังการผลิตสเตนเลสในตลาดโลกเพิ่มขึ้นทุกปี ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา มีบางช่วงที่กำลังการผลิตสูงเกินความต้องการของตลาด ทำให้ราคาสเตนเลสต่ำลง ต่อมาผู้ผลิตจึงพยายามควบคุมการผลิตให้สมดุลกับความต้องการของตลาด

2. ราคาวัตถุดิบ ราคาวัตถุดิบมีผลโดยตรงต่อราคาสเตนเลส เพราะเป็นต้นทุนทางตรง และวัตถุดิบบางตัวก็ค่อนข้างจะผันผวนมากเสียด้วย ที่เราคุ้นเคยกันดีก็คือ นิกเกิล เพราะเป็นส่วนผสมสำคัญในสเตนเลสเกรดยอดนิยมคือ 304 และ 316 ด้านล่างเป็นกราฟเปรียบเทียบให้เห็นว่า ราคาของนิกเกิลส่งผลต่อราคาสเตนเลสเกรด 304 อย่างไรในช่วง 2 ปีที่ผ่านมา

Source: http://agmetalminer.com/2014/03/27/stainless-steel-prices-the-origin-of-price-volatility-part-2/

วัตถุดิบบางตัว เช่น โครเมียม ถึงแม้จะเป็นส่วนผสมหลักในสเตนเลส แต่เป็นธาตุที่หาได้ง่ายกว่านิกเกิ้ลและราคาไม่ผันผวนเท่านิกเกิ้ล จึงไม่มีผลต่อราคามากนัก นอกเหนือไปจาก ความต้องการจริงของตลาดแล้ว ราคานิกเกิ้ลอาจจะผันผวนไปตามการปั่นหรือเก็งกำไรในตลาด commodities ด้วย

3. ราคาเศษสเตนเลส เนื่องจากสเตนเลสเป็นโลหะผสมที่สามารถนำมา Recycle ได้เกือบ 100% ทำให้ราคาเศษสเตนลสในตลาดมีผลต่อราคาสเตนเลสใหม่ และก็เหมือนราคาสินค้าอื่นๆคือ ราคาเศษสเตนเลสก็จะขึ้นอยู่กับความต้องการเศษสเตนเลสในตลาดเป็นหลัก อย่างไรก็ดีราคาเศษสเตนเลสก็ผูกอยู่กับราคาสเตนเลสใหม่และราคานิกเกิ้ลด้วยเช่นกัน หากเศษสเตนเลสราคาต่ำลงถึงจุดหนึ่งจะทำให้ต้นทุนในการผลิตสเตนเลสใหม่ต่ำกว่าใช้วัตถุดิบใหม่และมีผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมน้อยกว่า ในปัจจุบันทางยุโรปและอเมริกาจะใช้เศษสเตนลสมาผลิตสเตนเลสใหม่มากกว่าจีน

4. ค่าเงิน อย่างที่กล่าวไปข้างต้นว่า สเตนเลสที่ใช้ในบ้านเรานำเข้ามาทั้งหมด เพราะฉะนั้นอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราจึงมีผลต่อราคาสเตนเลสบ้านเรามาก แม้แต่ในประเทศที่เป็นผู้ผลิตเอง อัตราแลกเปลี่ยนก็ยังมีผลไม่น้อย เพราะเมื่อมีความต้องการไม่สมดุลกับการผลิตเมื่อไหร่  (ซึ่งเป็นเรื่องปกติ) ก็ต้องมีการส่งออก/นำเข้า ซึ่งค่าเงินก็จะเป็นตัวแปรหนึ่งที่เข้ามากำหนดราคาตลาดภายในประเทศ

ในระยะยาวขึ้นมาหน่อย ปัจจัยที่มีผลมากคือ เศรษฐกิจโลก ถ้าเศรษฐกิจโลกดี ราคาก็จะสูงขึ้น ถ้าเศรษฐกิจโดยรวมแย่ ราคาก็จะตกลง ซึ่งเป็นเรื่องธรรมดา เพราะความต้องการต่างๆจะน้อยลงเมื่อเศรษฐกิจไม่ดี

ก็คงพอเห็นภาพรวมกันเรื่องราคาสเตนเลสกันบ้างนะครับ ฉบับนี้ลาไปก่อนครับ

อภิชาต ชยานุภัทร์กุล