การทำสีโลหะทองเหลืองและทองแดง

ใช้น้ำยาออกซิไดเซอร์ในการทำสีโลหะทองเหลืองและทองแดง

สำหรับผู้ที่ชื่นชอบของตกแต่งหรือชอบใช้วัสดุที่ทำจากทองเหลืองและทองแดงในสไตล์แอนทีค น่าจะรู้จักทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำหรือการทำ Blackening กันเป็นอย่างดี ซึ่งวัสดุโลหะทั้งสองอย่างนี้ เป็นวัสดุที่ผ่านการทำสีโลหะเพื่อให้มีคราบสีดำเกาะติดเป็นสีเหลือบ ๆ อยู่บนพื้นผิวของทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำ จนทำให้โลหะธรรมดาที่เป็นของใหม่ กลายสภาพเป็นทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำ ที่ดูเหมือนผ่านการใช้งานมาอย่างยาวนาน และแลดูเป็นของเก่าแอนทีค แล้วรู้หรือไม่ว่าวิธีการทำสีโลหะเพื่อให้ได้ทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำนั้นมีวิธีการอย่างไร ต้องใช้เครื่องมืออะไรบ้างถึงจะสร้างให้เกิดคราบดำเก่า ๆ บนทองเหลืองและทองแดงใหม่ ๆ ได้ และคราบดำ ๆ บนทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำนั้นคืออะไรกันแน่ มันเกิดขึ้นในขั้นตอนการทำสีโลหะได้อย่างไร

คราบดำ ๆ บนทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำคืออะไรและเกิดจากอะไร

คราบสีดำเหลือบ ๆ ที่เกิดขึ้นบนพื้นผิวของทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำ เกิดจากการที่ทองเหลืองและทองแดงทำปฏิกิริยาทางเคมีหรือเกิดการออกซิเดชั่นจากกรรมวิธีรมดำ จนมีคราบสีดำเป็นฟิล์มบาง ๆ เคลือบอยู่บนพื้นผิวของทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำ โดยคราบสีดำนี้จะมีความหนาประมาณ 1-3 ไมครอน ซึ่งจะมีประโยชน์ในการช่วยป้องกันการเกิดสนิมให้กับทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำด้วย

คราบสีดำบนพื้นผิวของทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำนี้ เป็นคราบที่หากปล่อยวัสดุทองเหลืองและทองแดงทิ้งไว้เป็นเวลานาน ๆ โดยไม่มีการขัดล้างทำความสะอาดและลงน้ำยาขัดโลหะเลย วัสดุก็จะเกิดคราบสีดำขึ้นได้เองตามธรรมชาติ จากการสัมผัสกับอากาศจนเกิดปฏิกิริยาออกซิเดชัน แต่กว่าจะเกิดคราบสีดำขึ้นเองก็อาจใช้เวลานานจนเกินไป ดังนั้นการทำสีโลหะให้กลายเป็นทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำ จึงเข้ามาเป็นทางเลือกให้กับผู้ที่ชื่นชอบการผลิตชิ้นงานโลหะเก่า ๆ สไตล์แอนทีค แต่ไม่อยากรอนาน

แต่อย่างไรก็ดีการใช้น้ำยาออกซิไดเซอร์ในการทำสีโลหะกับวัสดุทองเหลืองและทองแดง สีและคราบดำที่เกิดขึ้นจากการทำปฏิกิริยาออกซิเดชั่น จะมีลักษณะที่ไม่สม่ำเสมอกัน โดยบนพื้นผิวของทองเหลืองและทองแดง จะมีสีดำจากปฏิกิริยาออกซิเดชั่นกระจายตัวเป็นสีเหลือบ ๆ จนทั่วทั้งชิ้นงาน และคราบดำนี้บางจุดจะเข้ม บางจุดจะอ่อน และในการทำสีของงานทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำ สีของงานแต่ละชิ้นก็จะออกมาไม่เหมือนกันสักชิ้นด้วยเช่นกัน และแม้จะเป็นการปล่อยให้ชิ้นงานเกิดการออกซิเดชั่นขึ้นเองตามธรรมชาติ สีที่ได้ก็จะมีความไม่สม่ำเสมอ แบบเดียวกันกับชิ้นงานที่ใช้สารเคมีทำให้เกิดออกซิเดชัน ดังนั้นจึงต้องมีความเข้าใจธรรมชาติของการทำสีประเภทนี้ในเบื้องต้น ว่าจะไม่ได้สีที่มีความสม่ำเสมอและไม่ได้สีที่มีความเสถียรในการทำแบบเดียวกับการผสมสีพ่นรถยนต์ ที่จะออกมาเป็นสีเดิมทุกครั้ง

ขั้นตอนการทำทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำ

การทำสีโลหะให้กลายเป็นทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำนั้น มีอยู่ด้วยกันทั้งหมด 2 วิธี คือ การรมดำแบบร้อนและการรมดำแบบเย็น ซึ่งการรมดำทั้งสองแบบนี้มีความแตกต่างกันตรงการต้มหรือไม่ต้มน้ำยารมดำ

• การทำทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำแบบร้อน
  1. ทำความสะอาดพื้นผิวของชิ้นงานทองเหลืองและ ทองแดงให้เรียบร้อย ด้วยการใช้น้ำยาล้างคราบไขมันให้สะอาด และอาจใช้กระดาษทรายช่วยขัดพื้นผิวให้เรียบด้วยก็ได้
     
     
  2. อาจปิดบางส่วนของชิ้นงานที่ไม่ต้องการรมดำเอาไว้ ด้วยการเคลือบซิลิโคน เพื่อให้บริเวณนั้น ๆ ไม่ถูกน้ำยารมดำขณะกำลังทำสีโลหะ
     
     
  3. นำสารละลายรมดำที่ประกอบด้วย NaOH และ NaNO3 ไปต้มในหม้อสแตนเลสจนได้อุณหภูมิ 135-145 องศาเซลเซียส จากนั้นนำชิ้นงานทองเหลืองและทองแดงมาต้มเพื่อทำให้กลายเป็นทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำในน้ำยา จากนั้นต้มชิ้นงานให้ทั่วถึงประมาณครึ่งชั่วโมง หรือจนกว่าจะได้สีรมดำของทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำในเฉดที่ต้องการ
     
     
  4. นำชิ้นงานทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำขึ้นมาล้างน้ำเปล่าให้สะอาด เช็ดให้แห้งสนิท จากนั้นนำทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำมาทาด้วยน้ำมันปืนหรือน้ำมันเครื่องให้ทั่ว แล้วนำไปตากแดดจนแห้งสักครึ่งชั่วโมง เพื่อป้องกันสนิมให้กับทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำ
     
     
• การทำทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำแบบเย็น
  1. ทำความสะอาดชิ้นงานทองเหลืองและทองแดงก่อนการนำมาทำสีโลหะให้สะอาด ให้ปราศจากน้ำมันเคลือบผิว และขัดพื้นผิวชิ้นงานให้เรียบ
     
     
  2. เทน้ำยาสำหรับทำทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำลงในภาชนะสแตนเลส (ไม่ควรใช้ภาชนะชนิดอื่น เพราะอาจถูกน้ำยากัดกร่อน) ข้อควรระวังคือต้องเลือกใช้น้ำยาสูตรสำหรับการทำทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำโดยเฉพาะเท่านั้น เนื่องจากสูตรของสารเคมีในน้ำยาที่ใช้ทำทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำ จะแตกต่างจากน้ำยาที่ใช้รมดำโลหะชนิดอื่น
     
     
  3. นำแปรงมาทาน้ำยมรมดำให้ทั่วชิ้นงาน และอาจใช้คอตต้อนบัตหรือแปรงขนาดเล็กทาเก็บรายละเอียดตามซอกมุมเล็ก ๆ ของชิ้นงานทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำ หรือหากชิ้นงานทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำมีขนาดใหญ่ ก็สามารถใช้วิธีชุบลงไปในน้ำยารมดำได้
     
     
  4. เมื่อน้ำยารมดำแห้งแล้วให้ล้างทำความสะอาด และนำไปทาน้ำมันหรือวาสลีนเพื่อป้องกันสนิมและขัดให้ทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำขึ้นเงาสวยงาม

เคล็ดลับในการเลือกน้ำยาออกซิไดเซอร์ที่ใช้สำหรับการทำทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำให้ถูกต้อง

• ควรเลือกใช้น้ำยาออกซิไดเซอร์ที่เขียนบนฉลากว่า "Brass Oxidizer" สำหรับงานทองเหลืองรมดำ และใช้น้ำยา "Copper Oxidizer" สำหรับงานทองแดงรมดำเท่านั้น โดยน้ำยารมดำโลหะทั้งสองชนิดนี้ จะมีส่วนผสมของคอปเปอร์คาร์บอเนต (CuCO3) และแอมโมเนีย (NH40H)
  
  
• ห้ามใช้น้ำยาออกซิไดเซอร์ผิดประเภทเด็ดขาด น้ำยาออกซิไดเซอร์สำหรับทองเหลืองรมดำต้องใช้กับทองเหลืองเท่านั้น และน้ำยาออกซิไดเซอร์สำหรับทองแดงรมดำต้องใช้กับทองแดงเท่านั้น ห้ามนำไปใช้กับโลหะชนิดอื่น และห้ามนำน้ำยารมดำสำหรับโลหะชนิดอื่น มาใช้กับทองเหลืองและทองแดงเช่นกัน เพราะโลหะแต่ละชนิดจะมีองค์ประกอบธาตุโลหะที่ต่างกัน ดังนั้นการทำปฏิกิริยากับสารเคมีต่าง ๆ ก็จะแตกต่างกันไปด้วย

และหากคุณกำลังมีต้องการจะทำสีโลหะให้เป็นทองเหลืองรมดำและทองแดงรมดำ ก็สามารถมาใช้บริการทำสีของ พี แอนด์ เอส สแตนเลสสตีล เซ็นเตอร์ ที่มีบริการพ่นสีฝุ่นทั้งสี 1K และ 2K พร้อมบริการงานโลหะด้านอื่น ๆ แบบครบวงจร 

ติดต่อสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติม หรือสั่งซื้อสินค้าได้ที่
บริษัท พี แอนด์ เอส สเตนเลสสตีลเซ็นเตอร์ จำกัด
Tel : 081-618-0778, 081-615-4296, 082-782-8654, 02-753-7753
Fax : 02-753-7770
Email : pands_stainless@yahoo.com
LINE : @psmetal
Facebook : @psstainlesssteel