มีผู้อ่านบางท่านสงสัยว่า เครื่องตัดเลเซอร์นั้นสามารถมาร์คชิ้นงานได้หรือไม่ คือ เขียนเป็นเครื่องหมายหรือตัวอักษรลงไปบนชิ้นงานโดนไม่ตัดให้ขาด คำตอบคือ ได้ครับ แต่การมาร์คที่ได้นั้นจะไม่สวยเหมือนกับใช้เครื่องเลเซอร์มาร์คโดยเฉพาะ

การมาร์คของเครื่องตัดเลเซอร์นั้น เราจะต้องตั้งพารามิเตอร์ให้กระแสและ power น้อยลงเพื่อให้ลำแสงเลเซอร์กัดเนื้อที่ผิวออกไปบางๆเท่านั้น ทำให้เกิดเป็นรอยขึ้นมา ลักษณะของเส้นที่เกิดจากการมาร์คนี้จะขึ้นอยู่กับแก๊สที่ใช้ในการมาร์คด้วย ซึ่งมีอยู่สองชนิด คือ แก๊สไนโตรเจน และ แก๊สออกซิเจน ในกรณีของสเตนเลสนั้น ถ้าใช้แก๊สไนโตรเจน เส้นที่ออกมาจะเป็นสีออกเงินๆ ซึ่งค่อนข้างจะคล้ายกับสีของเนื้อสเตนเลส จึงอาจจะสังเกตยากสักหน่อย แต่ถ้าใช้แก๊สออกซิเจน สีจะออกน้ำตาลเข้ม ซึ่งจะทำให้เห็นชัดกว่า แต่ขอบเส้นจะเป็นขุยไม่เรียบคมเท่ากับใช้แก๊สไนโตรเจน

อย่างไรก็ตาม ในการมาร์คด้วยเครื่องตัดเลเซอร์นั้น คงไม่เหมาะกับงานที่ต้องการความสวยงาม เช่นทำแผ่นป้าย หรือ โลโก้ แต่จะเหมาะกับงานอุตสาหกรรม สำหรับชิ้นงานที่ต้องการทำสัญลักษณ์ในขั้นตอนการตัดเลเซอร์ เพื่อให้สะดวกในการนำชิ้นงานไปขึ้นรูปในขั้นตอนต่อไป เช่นในกรณีที่พับยากๆ ไม่สามารถตั้ง stopper ที่เครื่องพับได้ จึงต้องมาร์คเส้นให้เป็นเครื่องหมายสำหรับรอยพับ หรือ ในกรณีที่ต้องนำไปเจาะรูในลักษณะที่เครื่องตัดเลเซอร์ไม่สามารถทำได้ ก็อาจจะทำเป็นเครื่องหมายสำหรับเซ็นเตอร์รู ฯลฯ

ในส่วนของเครื่องเลเซอร์มาร์คนั้น ปัจจุบันมีเครื่องมากมายหลายรุ่นในท้องตลาด ราคาจะถูกกว่าเครื่องตัดเลเซอร์มาก เพราะใช้กระบวนการต่างกัน และมีกำลังน้อยกว่ามาก ในบางรุ่นสามารถเลือกสีของรอยมาร์คได้เลยทีเดียว ซึ่งสีเหล่านี้ไม่ได้เกิดจากการผสมหมึก แต่เกิดจากการเลือกใช้ความถี่ของคลื่นแสงในกระบวนการสร้างลำเลเซอร์ต่างกันทำให้เกิดเป็นสีสันต่างๆขึ้นมา แต่สีที่เกิดขึ้นนี้ก็จะเปลี่ยนไปตามชนิด/สี ของวัสดุด้วย เพราะรอยมาร์คนั้นไม่ได้เกิดจากการสร้างเส้นทับลงไปบนชิ้นงานแบบหมึกพิมพ์ แต่จะกัดเนื้อโลหะออกไปจึงมีสีของเนื้อโลหะนั้นมาผสมด้วย นอกจากเรื่องสีแล้ว เรายังสามารถเลือกความหนา/บาง ของเส้นที่เกิดจากเครื่องเลเซอร์มาร์คได้ด้วย โดยเส้นที่เกิดขึ้นนี้สามารถทำได้บางกว่าเครื่องตัดเลเซอร์มาก และเรียบคมสวยกว่าด้วย ซึ่งอันที่จริงแล้วเส้นหนา/บางของเครื่องเลเซอร์มาร์คนั้น ก็เกิดจากการเอาเส้นบางๆมาเรียงต่อๆกันให้ได้ความหนาของเส้นที่ต้องการ ซึ่งในกรณีนี้ถ้าใช้เครื่องตัดเลเซอร์ทำแบบเดียวกัน หนึ่งนั้นเส้นไม่สามารถจะบางได้เท่าเครื่องเลเซอร์มาร์ค และสอง ถ้าเอาเส้นมาต่อๆกันให้เป็นเส้นหนา เส้นที่ได้จะมีร่องรอยพอสังเกตได้ ไม่สวยเหมือนเครื่องเลเซอร์มาร์ค ข้อได้เปรียบของเลเซอร์มาร์คเมื่อเทียบกับการใช้หมึกพิมพ์ลงไปบนชิ้นงาน คือ รอยที่เกิดจากเลเซอร์มาร์ค จะคงทนถาวรกว่ามาก อย่างไรก็ตาม โดยมากแล้วเครื่องเลเซอร์มาร์คจะมีขนาดไม่ใหญ่มากนัก เพราะไม่ได้ถูกออกแบบมาเพื่อใช้กับชิ้นงานที่ใหญ่/หนัก หรือ การใช้งานแบบสมบุกสมบัน

ทีนี้บางท่านอาจจะสงสัยต่อว่า ถ้าเครื่องตัดเลเซอร์สามารถมาร์คได้อย่างนี้แล้ว เราสามารถกำหนดกระแสและกำลังให้พอดีแล้วเจาะลงไปในชิ้นงาน ในลักษณะเซาะเป็นร่องลงไป โดยไม่ตัดให้ขาดได้หรือไม่ ถ้าเป็นลักษณะนี้ เครื่องตัดเลเซอร์ไม่สามารถทำได้ครับ หรือ หากจะฝืนทำจริงๆ ก็อาจจะได้แต่ก็ได้ไม่ดี เพราะ เนื้อโลหะที่หลุดออกจากการเซาะร่องจะไม่มีที่ไปและเมื่อแข็งตัวก็จะติดอยู่บนร่องที่สร้างขึ้นมา อีกทั้งร่องที่เกิดขึ้นมานี้ เราไม่สามารถควบคุมขนาดความกว้างได้ การเซาะแต่ละครั้งก็จะกว้างเท่ากับร่องตัดของลำเลเซอร์ซึ่งเล็กมากๆ ครั้นถ้าจะซอยถี่ๆให้เกิดเป็นร่องกว้างๆขึ้นมา การควบคุมความสม่ำเสมอของความลึกและความร้อนที่เกิดขึ้นจะทำได้ยากมาก และยังต้องซอยถี่มากๆ นอกจากนี้ เนื้อโลหะที่หลุดออกยังอาจจะกระเด็นขึ้นมา สร้างความเสียหายกับนอซเซิลและเลนส์อีกด้วย การเซาะร่องในลักษณะนี้ไม่เฉพาะแต่เครื่องตัดเลเซอร์ที่ทำไม่ได้ บรรดาเครื่องตัด CNC ที่ใช้หัวตัดเดินตัดเนื้อโลหะ เช่น เครื่องตัดพลาสมา หรือ เครื่องตัด waterjet เอง ก็ไม่สามารถทำได้เช่นกัน ทั้งนี้เพราะเครื่องเหล่านี้ถูกออกแบบมาเพื่อใช้สำหรับงานตัด ถ้าฝืนทำก็จะมีปัญหาและความเสียหายตามมา การเซาะร่องจึงยังคงต้องใช้เครื่องจักรเชิงกล เช่น เครื่องไส, milling, หรือ v-cut ครับ

ดร.อภิชาติ ชยานุภัทร์กุล

ผู้จัดการฝ่ายผลิต บจก. พี แอนด์ เอส สเตนเลสสตีล เซ็นเตอร์

ตีพิมพ์ในวารสารเพื่อนสเตนเลส ปีที่ 3 ฉบับที่ 33-34/ ธันวาคม 2551- มกราคม 2552